न यत्पुरस्तादुत यन्न पश्चान्मध्ये च तत्तद्व्यपदेशमात्रम् ।
भूतं प्रसिद्धं च परेण यद्यत्तदेव तस्यादिति मे मनीषा ॥२१॥
जागृतीमाजीं जें जें दिसे। तें तें जागृतीसवें नासे ।
स्वप्नीं जें जें आभासे । तें स्वप्नासरिसें मावळे ॥८१॥
जागृती स्वप्न निजकार्येंसीं । दोनी हारपती सुषुप्तीपाशीं ।
सुषुप्ति हारपे जागृतीसीं । यापरी प्रपंचासी सत्यत्व नाहीं ॥८२॥
प्रपंच सृष्टीपूर्वीं नाहीं । प्रळयानंतर नुरेचि कांहीं ।
मध्येंचि आभासे जें कांहीं । तें मिथ्या पाहीं असंत ॥८३॥
प्रपंचाचें वोडंबर । नामरुपाचे उभारी भार ।
तें प्रत्यक्ष देखों नश्वर । गंधर्वनगर तत्प्राय ॥८४॥
पित्यादेखतां पुत्र मरे । पुत्रादेखतां पिता झुरे ।
काळें काळ अवघेंचि सरे । कोणीही नुरे क्रियेसी ॥८५॥
सागरीं जे लहरी उसासे । उसासली ते स्वयेंचि नासे ।
तेवीं नामरुपा आलें दिसे । तें अनायासें नश्वर ॥८६॥
प्रपंच हें नाममात्र । येरवीं परमात्मा मी स्वतंत्र ।
एवं संसाराचें जन्मपत्र । नेणोनि दुस्तर मानिती जीव ॥८७॥
प्रपंच ज्यापासूनि झाला । जेणें सर्वार्थीं प्रकाशिला ।
अंतीं ज्यामाजीं सामावला । तो तद्रूप संचला निजात्मा ॥८८॥
शुक्तिकारजतन्यायें जाण । प्रपंच ब्रह्मेंसीं अभिन्न ।
जें प्रपंचाचें स्फुरे स्फुरण । तें ब्रह्मचि पूर्ण उद्धवा ॥८९॥
त्या माझेनि सत्य श्रुतिस्मृती । तो मी सत्यप्रतिज्ञ श्रीपती ।
त्रिसत्य सत्य तुजप्रती । सांगितला निश्चितीं निजभावार्थ ॥२९०॥
ऐकोन देवाचें वचन । उद्धव आशंकी आपण ।
एकाचेनि मतें जाण । प्रपंच भिन्न मानिती ॥९१॥
प्रपंचासी देवो कांहीं । निजांगीं आतळला नाहीं ।
ऐसें तूं कल्पिसी कांहीं । ऐक तेविषयीं सांगेन ॥९२॥
