लावणी / लावणी ६८ वी

“तुझी प्रीत असे प्राणविसाव्या, आली सुसमयीं घडुन ।
जोडा एकसारखा, गेली हिरकणी कोंदणी जडुन ॥धृ०॥
“आपला जोडा एकसारखा हें एकांतीं बोलसी ।
परंतु जिवाची खूण सांगतों आम्ही आतां तुजपशीं ।
चतुर स्त्रिया मैत्रांच्या सखये फार चुकविती मशीं ।
पडल गांठ अवघ्यांची येकदा, युक्त सांग कांहीं अशी ।
नको कल्पना धरूं परस्त्री अम्ही मानतो कशी ।
ही अंतरची खूण साजणी तूं अवघी जाणशी ।”
“पति कायावाचामनें कोणा कारणें ।
कां हो प्राणसख्या, पहातां त्याचीं लक्षणें ? ।”
“सखी विषयविलासीं कामिने, करुन साधनें ।
मोहिले पतिस त्यांनीं आपल्या सदगुणें ।
म्हणवून राजअंगणें जाती मीपणें ।
त्यावरुन तयांचा मला गर्व हरवणें ।
मोठा निजध्यास चित्त त्याकडे । सारा वेळ मला चैन ना पडे ।
जेव्हा इतक्यास इच्छिले घडे । तेव्हां निरसेल आमचें सांकडें ।
रात्रीं स्वप्नांत उभ्या मजकडे । यालागीं विचार कोणता गडे ? ।
अगदींच झालों भ्रांत, करी निभ्रांत आम्हां तुजकडून” ॥१॥
“प्राणसख्या प्रियकरा उभी सन्मुख जोडल्या करीं ।
स्वधर्म माझा हाची करावी सेवा आजन्मावरी ।
मला आज नाह्याशी सख्या ! जायाचे परके घरीं ।
तिथें जमा होतील हो तुमच्या मैत्रांच्या सुंदरी ।
पालखींत मी बसेन सख्या, तुम्ही धर तबकडी करीं ।
सैरंध्रीच्या वेषें चला तुम्हि मजसंगें सत्वरी ।”
ऐसें म्हणता सजली केवळ बिजली । शृंगार भूषणें अंगावर घातलीं ।
ती कर्ण फुलें चांगली कर्णि शोभलीं । मुक्त लडा मोती नक्षत्रें भासलीं ।
शिरीं टोप घालितां बरी अपूर्व दिसली ।
केकती मुद राखडी केसामाधिं गोंविली ।
बरवा वेणीचा साज आगळा । कुहिरी मच्छकच्छ आणि आवळा ।
शोभे तन्मणी तेजस्वी गळा । कंठा मोत्याचा घाली आबळा
गजरे हातीं, रुळ चरणीं धुळधुळा । वाजे चालतां कुंभि स्थळा ।
अशा प्रकारें नटुन सिद्ध स्वारीस उभी गडबडुन ॥२॥
चरणी चाली चालाया सिद्ध शिबिकेची धरून तबकडी ।
पालखींतल्यापेक्षां खुभसुरत बनली फाकडी ।
इष्कीयार सावकार होते शहरांत छबेले गडी ।
तनमन होउनी तिला दृष्टी पाहतात उठुन घडिघडि ।
“मी बोलन पालखीआंतुन तुशि सैरंध्रे आवडी ।
पुढला विचार सांगन चित्तापुन तुजला घडोघडि ।
मी उटणें तुमचे हतीं लावविन पती ! ।
मग पूर्ण करा राजे विच्छा असेल चित्तीं ।”
हा नेम करून निश्चिती हो शीघ्रगती ।
पालखींत आपण, सैरंध्री पायीं चालती ।
“ही नविच कोण दिसती ?” अवघ्या पुसती ।
“माहेराहुन धाडिली मज सेवेप्रती ।”
असें सर्वत्राला बोलली । वेगीं नाहावया आपण बैसली ।
जवळी सैरंध्री बोलावली । फरमास मग तिजला सांगितली ।
“उटणें सर्वांगाशीं लावी चांगली ।” तेव्हां तिनें हारसे व्हये भरियली ।
“आज्ञा प्रमाण तुमची मजला, उभी कासोटा भिडुन” ॥३॥
सखी म्हणे सखीयासी, “आहे ही अमक्याची अंतुरी ।
बरेवजे हिशी उटणें लावी सैरंध्री सुंदरी ।”
‘आज्ञा प्रमाण तुमची’ म्हणून मग उटणें घेउन करीं ।
ह्रदयावर हात फिरवुन फिरवुन ते कुचाग्र कुस्करी ।
ऐसी म्हणत करून उटणें तिशी लाविल्यावरी ।
दुसरी ऐना होती मांडी तिची स्वहस्तें चुरी ।
आपुले हातीं घेउनी फणी ते शुभलक्षणी ।
शृंगार नभीं तळपताती सौदामिनी ।
स्वरूपें कोमळ कांता गोजिर्‍या ।
अवघ्या चातुर्य गुणें बहु बर्‍या ।
भाळीं कुंकाच्या रेखुन चिर्‍या । येकापेक्षां येक बनल्या चिर्‍या !
उमतीमधिं नटचंचल बावर्‍या । कोणासी वश न व्हाल खर्‍या ।
परंतु अपुले कुच चुरविले तुम्ही सैरंध्रीकडून ॥४॥
भोजनशाळेंमधिं सुवासिक पक्वान्नें निर्मिलीं ।
घालुनिया रांगोळ्या, पाट मांडून पात्रें मांडिलीं ।
दिवाणखान्यामधें बिछाइत अति अपूर्व घातली ।
भोजन झाल्यापाठीं मंडळी त्या संन्निध बैसली ।
सर्वांची स्वामिनी हळुच मग हास्यवदन बोलली ।
“जळो चतुरपण तुमचें ! नाहीं सैरंध्री अजुन वळखली ! ।’’
सैरंध्री वेष पाहुनी खोचल्या मनीं ।
खालीं पाहता अवघ्या लज्जित होउन मनीं ।
या वेव्हारालागुनी, रात्र ते दिनीं ।
राहिली मागली चार घडि जाणुनी ।
मग सर्वांची स्वामिनी ते शिबिकासनीं ।
बैसली, सांगतें सैरंध्री कामिनी ।
आपल्या सदनांत येउन पोचली । दोघे चित्तामधिं आनंदली ।
हर्षें सखि धरियेली । येकांता ह्रदयीं कवटाळली ।
“इच्छा त्वा बरी आमुची पुरविली ।” घ भावुली तुला प्रसवली ।
हे जोडी निर्मिली विधीनें लक्षामधिं निवडुन ।
होनाजी बाळा म्हणे, प्रीत चातुर्य उभयतांकडून ॥५॥