क्रोधो लोभोऽनृतं हिंसा याञ्चा दम्भः क्लमः कलिः ।
शोकमोहौ विषादार्ती निद्राशाभीरनुद्यमः ॥४॥
क्रोध कामाची पूर्वावस्था । लोभ म्हणिजे अतिकृपणता ।
अनृत म्हणिजे असत्यता । हिंसा ते तत्त्वतां परपीडा ॥९२॥
याञ्चा म्हणिजे लोलंगता । दंभ म्हणिजे अतिमान्यता ।
क्लमनामें अतिआयासता । व्यर्थ कलहता कलि जाण ॥९३॥
शोक म्हणिजे हाहाकारु । मोह म्हणिजे भ्रमाचा पूरु ।
विषाद म्हणिजे दुःखसंचारु । अभ्यंतरु जेणें पोळे ॥९४॥
आर्ति म्हणिजे अतिसंताप । निंदा म्हणिजे असदारोप ।
आशा म्हणिजे अतिलोलुप्य । महाभयकंप भीशब्दीं ॥९५॥
ऐक निद्रेचें निजवर्म । जें आळसाचें निजधाम ।
जाडयता सोलींव परम । ते निद्रा निःसीम तामसी ॥९६॥
सांडूनियां सर्व कर्म । स्तब्धता राहे परम ।
या नांव अनुद्यम । सुखावलें तम ते ठायीं वसे ॥९७॥
या तमोगुणाच्या सोळा कळा । ज्याचे अंगीं बाणती सकळा ।
तो तमोरात्रींची चंद्रकळा । अविवेक आंधळा तामसू ॥९८॥
सत्वरजतमोगुण । यांचे ओळखीलागीं जाण ।
केलें भिन्नभिन्न निरुपण । अतां मिश्रलक्षण तें ऐक ॥९९॥;
